Notes for Assam TET-03 Sub: CDP

শিশুৰ বিকাশ আৰু শিক্ষণ বিজ্ঞান
(Child Development & Pedagogy)
খণ্ডঃ ৩

শিশুৰ দেহ-মানসিক প্ৰয়োজনঃ

শিশুৰ দেহ-মানসিক প্ৰয়োজন পূৰণৰ ওপৰতেই তাৰ সুস্থ বিকাশ নিৰ্ভৰ কৰে। এই প্ৰয়োজনবোৰৰ শিক্ষামূলক গুৰুত্ব এয়ে যে ইয়াৰ প্ৰতি দৃষ্টি ৰাখিহে পিতৃ-মাতৃ আৰু শিশু যতনকাৰীসকলে শিশু-শিক্ষা আৰু বিকাশৰ আঁচনি সাৰ্থকভাৱে কৰি উঠিব পাৰে। ইয়াৰ চমু উল্লেখ তলত কৰা হৈছে-

• দৈহিক আদৰ-যত্নৰ প্ৰয়োজন- শিশু দৈহিকভাৱে পৰনিৰ্ভৰশীল হোৱা হেতুকে তাৰ দৈহিক আদৰ-যত্ন, সুস্বাস্থ্য ৰক্ষা আৰু সুঅভ্যাস গঠনৰ প্ৰতি বিশেষ দৃষ্টি ৰাখিব লাগে।
• খেলা-ধূলাৰ প্ৰয়োজন- খেলাই শিশুৰ দৈহিক, মানসিক, আৱেগিক আৰু সামাজিক বিকাশৰ প্ৰয়োজন পূৰণ কৰিব পাৰে।
• কৌতূহল পূৰণৰ প্ৰয়োজন- শিশু মনৰ কৌতূহল পূৰণৰ বাবে তাৰ বৈষয়িক পৰিৱেশ উন্নত কৰি তুলিব লাগে।
• মৰমৰ প্ৰয়োজন- শিশুৰ মৰমৰ প্ৰয়োজন পূৰণ কৰি শিশু-ব্যক্তিত্বত আত্মবিশ্বাস আৰু আত্মপ্ৰত্যয়ৰ ভাব জগাই তুলিব লাগে।
• নিৰাপত্তাৰ প্ৰয়োজন- শিশু মনৰ ভীৰুতা আৰু হীনাত্মিকা ভাব গুচাই তাৰ মনত আৱেগিক নিৰাপত্তাৰ ভাব জগাই তুলিব লাগে।
• মৰ্যাদাৰ প্ৰয়োজন- সুস্থ সামাজিক বিকাশৰ বাবে পৰিয়ালৰ মাজত শিশুক যথোচিত স্থান, মান আৰু সামাজিক মৰ্যাদা প্ৰদান কৰিব লাগে।
• স্বাধীনতাৰ প্ৰয়োজন- শিশুৰ স্বভাৱসুলভ মুক্ততাৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি খেলা-ধূলাৰ এক মুক্ত আৰু স্বত:সফূৰ্ত পৰিবেশ প্ৰদান কৰিব লাগে।

শিশুৰ বিকাশত গৃহ পৰিবেশৰ প্ৰভাৱঃ

শিশুৰ ওপৰত পৰা গৃহ পৰিবেশৰ প্ৰভাৱবোৰৰ স্বৰূপ তলত সংক্ষেপে উল্লেখ কৰা হৈছে-

• দৈহিক প্ৰভাৱ- গৃহ পৰিবেশৰ সুস্থ দৈহিক প্ৰভাৱৰ ওপৰতেই শিশু স্বাস্থ্য একান্ত নিৰ্ভৰ কৰে, যি পিতৃ-মাতৃৰ বাবে এক কষ্ট সাধ্য দায়িত্ব।
• বৈষয়িক প্ৰভাৱ- পৰিয়ালৰ সুস্থ বৈষয়িক পৰিবেশেহে শিশুৰ অন্ন-বস্ত্ৰৰ প্ৰয়োজন আৰু খেলা-ধূলাৰ প্ৰয়োজন পূৰণ কৰি সুস্থ ব্যক্তিত্ব গঢ় দি তুলিব পাৰে।
• আৱেগিক প্ৰভাৱ- পৰিয়ালৰ লোকৰ মৰম-চেনেহ আৰু আন্তৰিকতাই শিশুক আৱেগিক নিৰাপত্তা প্ৰদান কৰি তাৰ সুস্থ আকৰ্ষণীয় ব্যক্তিত্ব গঢ়ি তুলিব পাৰে।
• সাংস্কৃতিক প্ৰভাৱ- পৰিয়ালৰ মাজত লাভ কৰা সাংস্কৃতিক প্ৰভাৱৰ যোগেদি সামাজিক আচৰণ আৰু পৰম্পৰাৰ প্ৰতি আস্থা, নিষ্ঠা আৰু আনুগত্যৰ ভাব গঢ়ি তুলিব পাৰে।
• নৈতিক প্ৰভাৱ- শিশুৰ মনত ন্যায়-অন্যায়, উচিত-অনুচিত আদিৰ নৈতিক চেতনা, মনোভাৱ আৰু মূল্যবোধ আদি পৰিয়ালৰ মাজতেই গঢ় লৈ উঠে।
• অনুশাসনৰ প্ৰভাৱ- শিশুৰ ভাৱ-চিন্তা, ক্ৰিয়া-আচৰণ আৰু অভ্যাস গঠনত আনুগত্য আৰু অনুশাসনৰ মনোভাৱ গৃহ পৰিৱেশেই গঢ় দি তোলে।

শিশুৰ প্ৰতি পৰিয়ালৰ ভূমিকাঃ

সচেতন পিতৃ-মাতৃয়ে আজিৰ শিশুৰ প্ৰতি গ্ৰহণ কৰিবলগীয়া কেতবোৰ ভূমিকা তলত সংক্ষেপে উল্লেখ কৰা হ’ল-

• মৰম-চেনেহৰ এক আন্তৰিকতাপূৰ্ণ গৃহ পৰিৱেশ শিশুৰ বাবে গঢ় দি তুলিব লাগে।
• পিতৃ-মাতৃয়ে শিশুৰ দেহ-মানসিক প্ৰয়োজনবোৰ যথোচিতভাৱে পূৰণ কৰিব লাগে।
• শিশুৰ আত্মপ্ৰকাশ আৰু বিকাশৰ বাবে মুক্ত-স্বত:সফূৰ্ত খেলাৰ পৰিবেশ ৰচনা কৰিব লাগে।
• নিয়ন্ত্ৰিতভাৱে ক্ৰিয়া অনুশীলনৰ যোগে শিশুৰ সজ অভ্যাস গঠন কৰিব লাগে।
• শিশুক সমাজৰ সাংস্কৃতিক জীৱনৰ নীতি-নিয়ম আৰু ক্ৰিয়া-কলাপৰ লগত পৰিচয় কৰাই দিব লাগে।
• পিতৃ-মাতৃয়ে শিশুক পৰিয়ালৰ মাজত আদৰ-যত্নৰ আশ্বাস আৰু আৱেগিক নিৰাপত্তা দিব লাগে।
• পৰিয়ালৰ মাজত শিশুৰ স্থান, মান, আত্মসন্মান আৰু সামাজিক স্বীকৃতি প্ৰদান কৰিব লাগে।
• পিতৃ-মাতৃৰ অনুশাসন ব্যৱস্থা অৱদমন মুক্ত কৰি গণতান্ত্ৰিক মনোভাৱৰ কৰি তুলিব লাগে।
• পৰিয়ালত তেওঁলোকে শিশুক অধিক সময়ৰ বাবে লগ দিব লাগে আৰু তাৰ মন বুজিবলৈ চেষ্টা কৰিব লাগে। 
• সমাজৰ সকলোবোৰ সম্ভাৱ্য অসুস্থ আৰু অনিষ্টকাৰী প্ৰভাৱৰ পৰা শিশুক নিলগত ৰাখিব লাগে।

 

পূৰ্বৱৰ্তী খণ্ডৰ বাবে ইয়াতে ক্লিক কৰক

(Click here for Previous Part) 

 

 

পৰৱৰ্তী খণ্ডৰ বাবে ইয়াতে ক্লিক কৰক

(Click here for Next Part) 

তথ্য আৰু গ্ৰাফিকচঃ ইণ্টাৰনেট
(আগলৈ...)